Τα topics των ΕλληνοΤουρκικών από το ’70.
Θα κάνω μία σύντομη ιστορική ανασκόπηση για να έχουμε μία πιο ολοκληρωμένη εικόνα με τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και τη στάση της Ελλάδος τα τελευταία χρόνια. Δεν θα μπω σε νομικές λεπτομέρειες του Διεθνούς δικαίου.
Το 1930 η Ελλάδα κατοχυρώνει τα εθνικά της χωρικά ύδατα στα 6 ναυτικά μίλια και τον Εθνικό της εναέριο χώρο στα 10 ναυτικά μίλια. Η ελληνοτουρκική κρίση ξεκίνησε το 1973, όταν πανηγυρίζαμε που βρήκαμε πετρέλαια στη Θάσο. Από τότε ξεκίνησε ένα μπαράζ παραβιάσεων του εναέριου Ελληνικού χώρου αλλά και παραβιάσεις στη θάλασσα.
Το 1975 η Ελλάδα με πρωθυπουργό τον Κωνσταντίνο Καραμανλή κάνει προσφυγή στο διεθνές δικαστήριο της Χάγης για το θέμα της υφαλοκρηπίδας. Μετά από συναντήσεις και των δυο κρατών με πρωθυπουργό η Τουρκία τον Ντεμιρέλ κατέληξε η Τουρκία να υποχωρεί στην προσπάθεια της επίλυσης τον μεταξύ μας προβλημάτων. Η απάντησή της ήρθε με συχνές παραβιάσεις των εναέριων και θαλάσσιων συνόρων μας .
Το 1976 το τουρκικό πλοίο ‘ΧΟΡΑ” παραβιάζει την ελληνική υφαλοκρηπίδα νοτιοανατολικά της Λέσβου . Τότε ο Ανδρέας Παπανδρέου απευθυνόμενος στον Κωνσταντίνο Καραμανλή του λέει τη γνωστή φράση “Βυθίστε το ΧΟΡΑ”. Οι δύο αιώνιοι πολιτικοί αντίπαλοι για πρώτη φορά συμφωνούσαν για την εθνική μας κυριαρχία κάτι το οποίο τρόμαξε την τούρκικη πλευρά και υποχώρησε, με το ΧΟΡΑ να γυρίζει στα τουρκικά παράλια.
Το 1977 η Ελλάδα έρχεται σε συμφωνία για την υφαλοκρηπίδα της με την Ιταλία αλλά όχι όμως για την ΑΟΖ, για τον λόγο ότι η Ιταλία ήθελε να αλιεύει ελεύθερα εντός της Ελληνικής επικράτειας.
Το 1982 στο Montego Bay της Τζαμάικα ολοκληρώθηκε μετά από εννέα χρόνια διαβουλεύσεων το κείμενο της Διεθνούς Σύμβασης του Δικαίου της Θαλάσσης (UNCLOS – United Nations Convention on the Law of the Sea) το οποίο έχει επικυρωθεί από την ΕΕ και από 168 από τα 192 κράτη του ΟΗΕ, με συνέπεια το κείμενο και οι διατάξεις αυτής να θεωρούνται πλέον ότι δεσμεύουν ακόμα και τα κράτη που δεν την έχουν κυρώσει, όπως η Τουρκία. Η Ελλάδα υπέγραψε και κύρωσε τη σύμβαση το 1995.
Το 1987 με το ΣΙΣΜΙΚ παραβιάζει και πάλι την Ελληνική υφαλοκρηπίδα. Το “ΣΙΣΜΙΚ” ήταν το ωκεανογραφικό ΧΟΡΑ με άλλο όνομα. Τότε άμεσα ο Παπανδρέου δίνει εντολή στο Πολεμικό Ναυτικό να πάρουν θέσης μάχης όπου και έγινε. Ήμασταν τότε στα πρόθυρα πολέμου. Κερδίσαμε ένα πόλεμο χωρίς σφαίρες όπως λένε, διότι με τους σωστούς πολιτικούς και στρατιωτικούς χειρισμούς απομακρύνθηκε το ΣΙΣΜΙΚ και η ειρήνη διήρκεσε για αρκετά χρονιά μέχρι το 1995.
Το 1995 ήταν η Κρίση των Ιμίων. Από την κρίση των Ιμίων η Ελλάδα άρχισε να δείχνει υποχωρητικότητα στα πλαίσια της διπλωματίας. Αξιωματικοί το Πολεμικού Ναυτικού ανέφεραν ότι στα Ίμια η Ελλάδα υπερίσχυε στρατιωτικά και ήταν ένας λόγος να κινηθούμε πιο αποτελεσματικά έτσι με αυτό τον τρόπο θα βάζαμε την Τουρκία στη θέση της τουλάχιστον για την επόμενη εικοσαετία. Όμως εκείνη την εποχή επικρατούσε το δόγμα του Θεόδωρου Πάγκαλου όπου όπως είχε δηλώσει “είναι προτιμότερο να έχεις μερικούς ικανούς διπλωμάτες παρά ένα Σύνταγμα Πεζικού για να διαχειριστεί τις εθνικές υποθέσεις” και ότι “ο πιο αντιπαραγωγικός κλάδος της Ελλάδος είναι τα σώματα ασφαλείας και οι ένοπλες δυνάμεις”. Τότε καθ’ όλη τη διάρκεια της κρίσης φάνηκε και η μεγάλη δυσπιστία του Σημίτη προς την ηγεσία της ΕΥΠ και των Ενόπλων Δυνάμεων. Όπως γράφει Το Βήμα: «Οι αξιωματικοί αυτοί είχαν μάθει να λειτουργούν με τον Ανδρέα Παπανδρέου, ο οποίος λάτρευε τις συσκέψεις με στρατιωτικούς, τις υπηρεσίες από κλειστές πηγές και τη διαχείριση κρίσεων όπως εκείνη του Μαρτίου του 1987. Ο κ. Σημίτης τους θεωρούσε «ανδρεϊκούς», ξένους στη δική του κουλτούρα και ύποπτους για το στήσιμο παγίδων τις κρίσιμες εκείνες ώρες.» Από τότε ξεκίνησε η φιλοσοφία των περικοπών στις ένοπλες δυνάμεις μας και δημιουργήθηκε ένας τρόπος υποχωρητική διπλωματίας απέναντι στην Τουρκία.
Από το 1997 έως 2012 ήταν στο περιθώριο από την Ελληνική πλευρά το θέμα υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ ενώ η Τουρκία συνέχιζε τις προκλήσεις ανά διαστήματα.
Το 2003 όταν η Κύπρος ήρθε σε συμφωνία για τα θαλάσσια οικόπεδα με την Αίγυπτο και το Ισραήλ τότε η Ελληνική κυβέρνηση ζήτησε από την Κύπρο μέσω του πρέσβη της να μετακινηθούν 7/8 ναυτικά μιλιά ανατολικότερα για να μην δημιουργηθούν προβλήματα μεταξύ Ελλάδας – Τουρκίας. Αφορούσε το ακριανό δυτικό οικόπεδο όπου και αφαιρέθηκε από τη συμφωνία όπως δήλωσε ο Σόλων Κασινης (τότε Δ/ντης Υπηρεσίας Ενέργειας Κύπρου). Το 2007 η Κύπρος υπέγραψε την σύμβαση και το 2010 ανακηρύχθηκε η ΑΟΖ της.
Το 2009 επί κυβέρνησης Κωσταντινάτου Καραμανλή έρχεται η Ελλάδα σε συμφωνία με την Αλβανία για χάραξη υφαλοκρηπίδας. Κάτι που ακυρώθηκε μονομερώς από την Αλβανία όταν η σοσιαλιστική αντιπολίτευση τις Αλβανίας πήγε στο συνταγματικό δικαστήριο. Σύμφωνα με πολιτικές αναφορές είναι πολύ πιθανό η Τουρκία να δωροδόκησε τους δικαστές για την ακύρωση της συμφωνίας. Όπως αποδεικνύεται και μέχρι σήμερα η εξωτερική πολιτική και οι οικονομικές επιρροές της Τουρκίας στα Βαλκάνια είναι επιτυχημένες και με αυτό τον τρόπο ασκεί πιέσεις στην Ελλάδα.
Το 2011 μπήκαν σε εφαρμογή και τα σχεδία των πολυεθνικών των ΗΠΑ για τα Ελληνικά πετρέλαια. Τότε επισκέφτηκε και η Χίλαρι Κλίντον την Ελλάδα επί πρωθυπουργού των Ανδρέα Παπανδρέου για να ασκήσει πιέσεις για την ενεργεία . Έτσι δημιουργήσαμε και την νέα Υπηρεσία για διαχείριση του πετρελαίου, φυσικού αερίου κτλ. Ήταν η περίοδος των μνημονίων όπου η Ελλάδα είχε χάσει την εθνική της κυριαρχία. Ο Richard Morningstar ειδικός απεσταλμένος της ΗΠΑ για θέματα ενέργειας στην Ευρασίας είχε προτείνει να λύσουν το πρόβλημα με την Τουρκία μοιράζοντας τα έσοδα ως εξής : 20% η Ελλάδα, 20% η Τουρκία και 60% η Αμερικανική Noble Energy (NBL). Τότε άρχισε να επικρατεί ποιο έντονα η ιδέα τις συνεκμετάλλευσης από Έλληνες εκπροσώπους μεγάλων εταιριών. Από εκεί και ύστερα η Ελλάδα ορίζει μονομερώς ΑΟΖ και εκδίδει τον χάρτη με τα θαλάσσια οικόπεδα της όπου και θα μοιραστούν σε ανάλογες εταιρίες, αλλά κυρίως στην Δυτική και Νότια Ελλάδα για να μην προκαλέσουμε την Τουρκία.
Τα τελευταία χρόνια λοιπόν έχουμε επανειλημμένες παραβιάσεις και προκλήσεις από την Τουρκία, ειδικά το 2019 έκλεισε με τριπλάσιες εναέριες παραβιάσεις σε σχεσει με το 2018. Φυσικά είχαμε και την περίπτωση τον Φεβρουάριο 2018 όπου τουρκική ακταιωρός εμβόλισε σκάφος του Λιμενικού Σώματος. Τέλος έχουμε το μεταναστευτικό να παίζει το ρόλο του σε αυτό το παιχνίδι με αποκορύφωμα την πρόσφατη κρίση στον Έβρο. Κάτι που ήταν επιτυχής από την μεριά της Ελλάδος άλλα μην ξεχνάμε ότι ήταν και μια νίκη του Ερντογάν, διότι χωρίς να κάνει απολύτως τίποτα ενεργοποίησε ένα μεγάλο μέρος των Ελληνικών σωμάτων ασφαλείας και ενόπλων δυνάμεων αλλά και την Ευρώπη. Επίσης μονομερώς η Τουρκία γνωρίζοντας τη δύναμή της οριοθετεί ΑΟΖ με την Τρίπολη και χαράζει θαλάσσια οικόπεδα προκαλώντας περαιτέρω πίεση στην Ελλάδα.
Η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια λοιπόν αντιμετωπίζει την Τουρκία με υποχωρητική διπλωματία επικαλώντας το Διεθνές Δίκαιο. Αυτό οφείλεται στους απαρχαιωμένους τρόπους διπλωματίας και έλλειψη στρατιωτικής ισχύος. Η Τουρκία γνωρίζοντας την Θεωρία της Ισχύος όπου επικρατεί στην Διεθνή πολιτική σκηνή προετοιμάζεται χρόνια. Είναι μια χώρα που διπλωματικά πιέζει από τον Βορά με τα Βαλκάνια και με την Λιβύη στα Νότια γιατί ξέρει ότι μόνο κερδισμένη βγαίνει από αυτό. Γνωρίζει πολύ καλά ότι και όταν προσφύγουμε σε ένα δικαστήριο όπως της Χάγης ποτέ το δικαστήριο δεν έχει δικαιώσει 100% των ένα από τους δυο. Όπως επίσης γνωρίζουν ότι ο τρόπος οριοθέτησης της Μέσης Γραμμής δεν είναι κάνονας του Διεθνούς δικαίου άλλα μέθοδος οριοθέτησης και ποτέ ένα διεθνές δικαστήριο δεν κάνει με μαθηματικά ακρίβεια οριοθέτηση αλλά ευθύδικη οριοθέτηση. Η Τουρκία τα τελευταία χρόνια έχει δυναμώσει την στρατιωτική της ισχύ με δική της παραγωγή και αυτονομία σε οπλισμό 68% και δεν χάνει ευκαιρία να το διαφημίσει. Από την άλλη εμείς πιστεύουμε ότι ένα μέρος αυτών τα κάνει για να εξωτερικεύσει τα προβλήματά της, αλλά πρέπει να καταλάβουμε ότι έχει την δύναμη να τα λύσει και δημιουργεί τις εντάσεις για να κερδίσει ένα κομμάτι από την ενεργειακή πίτα τις ανατολικής μεσογείου. Αυτό ήθελε πάντα και αυτό προσδοκάει.
